De asmogendheden, ook wel as genoemd, vormden voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog een bondgenootschap.

De kern bestond uit nazi-Duitsland, Koninkrijk Italië en het Japanse Keizerrijk. Dit waren de drie ‘grote mogendheden’.

Er waren ook kleine mogendheden die met asmogendheden meevochten en er een deel van uitmaakten. Ze waren in mate afhankelijk van nazi-Duitsland of van het Japanse Keizerrijk.

Roemenië was de grootste leverancier van de kleine asmogendheden in de invasie van de Sovjet-Unie in 1942. Hierdoor werd Roemenië nog een belangrijkere bondgenoot voor Hitler dan Italië.

Geallieerden

De geallieerden, ook wel de geallieerde mogendheden genoemd, zijn de tegenstanders van de asmogendheden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Groot-Brittannië, China, Frankrijk, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten behoren onder andere tot de geallieerden.

Operatie Overlord (de bekendste militaire operatie onder de naam ‘D-day’) begon op 6 juni 1944 en eindigden op 25 augustus 1944 met de bevrijding van Frankrijk . Het was een aanval van de geallieerden in Normandië. Het was het begin van de bevrijding van West-Europa.

Fronten over de hele wereld, een wereldoorlog:

Oostfront (Sovjet-Unie)

Het oostfront (vanaf 22 mei 1941 – 9 mei 1945) was de naam voor het toneel van oorlogshandelingen in Centraal- en Oost-Europa.  Het is gekend vanwege de gruwelijke manieren van oorlog voeren en de vele levens die het geëist heeft. Het oostfront wordt beschouwd als het beslissende strijdtoneel van de Tweede Wereldoorlog.

• Operatie Barbarossa vond hier plaats. Het was de codenaam voor de aanval van nazi-Duitsland op de Sovjet-Unie op 22 juni 1941. De operatie eindigde in december 1941, maar de oorlog aan het oostfront eindigde pas in mei 1945.

De mislukking van deze operatie was een keerpunt in de oorlog en luidde de ondergang van nazi-Duitsland in.

• Ook de Vervolgoorlog vond hier plaats van 25 juni 1941 – 19 september 1944. Het doel van deze oorlog was om de verloren gegane gebieden in de Winteroorlog te heroveren. Dit was een Finse deelname aan de Tweede Wereldoorlog

Stille Oceaan (Japan)

De Tweede Wereldoorlog in Azië werd ook wel eens ‘de Pacifische Oorlog’ genoemd. Ze werd uitgevochten in Oost-Azië en de Grote Oceaan (= Stille Oceaan) tussen het Japanse Keizerrijk en een verbond van geallieerden. Deze oorlog begon op 7 december 1941 en eindigde op 2 september 1945.

Japan had in 1940 een pact getekend met de asmogendheden Duitsland en Italië. Ze beloofden elkaar militaire steun als er iemand werd aangevallen.

Op 7 december 1941 valt Japan, zonder officiële oorlogsverklaring, op meerdere fronten aan met een verassingsaanval. De bekendste aanval is die op Pearl Harbor.

Amerika verklaart Japan de oorlog. Nederland en andere landen volgen hierin.

De slag om Midway in 1942 is een keerpunt in de oorlog die eindigt met de verwoestende atoombomontploffingen in augustus 1945.

Noord-Afrika

De Noord-Afrikaanse veldtocht was de strijd tussen ge geallieerden en de asmogendheden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het begon op 10 juni 1940 (rond de tijd dat Italië zich mengde in WOII) en eindigde op 13 mei 1943 met de overgave van de laatste Duitse en Italiaanse troepen in Tunesië.

Hitler heeft deze veldtocht nooit gezocht want hij vond “ de zandbak in Noord-Afrika” niet belangrijk. Voor hem draaide het rond het Europese continent en de strijd tegen Groot-Brittannië en Rusland.

Westfront (Normandië)

Het westfront (1 september 1939 – 9 mei 1945) was de naam voor het toneel van oorlogshandelingen in West-Europa.

Één van de belangrijkste gebeurtenissen op dit front was Operatie Overlord (zie deeltje ‘Gealieerden) waarbij de westerse geallieerden aan land gingen in Europa.

• 1939-1940 : Duitse overwinningen

De gevechten tussen de asmogendheden en de geallieerden braken definitief uit aan het westfront met de Duitse inval van Noorwegen. Duitsland bracht de geallieerden een gevoelige slag toe.

In mei 1940 begon de Slag om Frankrijk. Het Belgische en Franse leger werd verslagen en de Fransen verloren 90 000 soldaten. Uiteindelijk gaven ze zich over.

De Duitsers hadden West-Europa veroverd. Ze boden Engeland een vredesverdrag aan, maar de Britten weigerde. De Duitsers besloten dus om ook het Verenigd Koninkrijk binnen te vallen, maar om een invasie over zee mogelijk te maken moest men eerst de Britse luchtmacht zien uit te schakelen. De Duitse Luchtmacht deed een poging tijdens de Slag om Engeland maar was niet sterk genoeg om de Britse luchtmacht uit te schakelen.

• 1944-1945

De geallieerden begonnen op 6 juni 1944 met Operatie Overlord.

De geallieerde opmars verliep de eerste twee maanden traag, maar via Operatie Cobra wisten ze door te breken in Frankrijk. De opmars kende een stroomversnelling.

Op 25 augustus 1944 werd Frankrijk bevrijd.

Op 4 september werd de haven van Antwerpen ingenomen.

Noord-Nederland bleef wel in de handen van de Duitsers

De Slag om de Ardennen ontstond door de tegenaanval van Duitsland. Het was de laatste grote aanval van Duitsland tegen de geallieerden aan het westfront.

In januari 1945 werden Roermond, Sittard en Heinsberg bevrijdt.

De geallieerden trokken Duitsland binnen nadat ze de Rijn overstaken op vier verschillende plekken.

Op 25 april 1945 vormden de geallieerden, troepen van de Sovjet-Unie en Amerika een aaneensluiting.

Op 2 mei 1945 werd Berlijn ingenomen.

Einde W.O.II

In Europa: zelfmoord van Hitler

In het voorjaar van 1945 was het voor iedereen duidelijk dat het einde voor de nazi’s nabij was. Hitler bracht de laatste dagen van zijn leven door in de sombere Führerbunker. Hij was op dit moment zowel lichamelijk als geestelijk een wrak. Hitler leed aan de ziekte van Parkinson en daarom hield zijn lijfarts hem op been met diverse injecties.

Hitler trouwde op 29 april 1945 met Eva Braun en legde ook zijn testament. Een dag later (op 30 april 1945) pleegde hij zelfmoord in zijn ondergrondse bunker in Berlijn. Dit deed hij samen met zijn vrouw.

Naar alle waarschijnlijkheid nam hij een cyanidepil in waarna hij zichzelf meteen door het hoofd schoot met een pistool, zijn vrouw nam naar alle waarschijnlijkheid enkel een gifpil in.

Acht dagen na de dood van Hitler (op 8 mei 1945) gaf Duitsland zich over.

Wat er met Hitlers lichaam is gebeurd, is nooit duidelijk geworden.

In Azië: twee atoombommen op Japanse steden

In 1945 vonden er twee luchtaanvallen met atoombommen plaats die door de Amerikaanse luchtmacht zijn uitgevoerd.

• Op 6 augustus 1945 werd de Japanse havenstad Hiroshima gebombardeerd.

Paul Tibbets was de Amerikaanse piloot die de atoombom naar Hiroshima bracht.

Het vliegtuig werd benoemd naar zijn moeder, Enola Gay. De bom zelf kreeg de naam ‘Little Boy’.

De bom werd op 95000 meter hoogte boven de stad afgeworpen.

78000 mensen kwamen vrijwel direct om het leven door de intense hitte en de enorme drukgolf van de explosie. Op latere dagen stierven er nog veel mensen door een stralingsziekte.

Japan gaf zich nog niet onvoorwaardelijk over te geven.

• Op 9 augustus 1945 werd ook de stad Nagasaki gebombardeerd.

Omdat Japan zich nog steeds verzette tegen onvoorwaardelijke overgave besloten de Amerikanen om een tweede atoombom af te werpen.

Deze bom kreeg de naam ‘Fat Man’.

De Amerikanen wilden de bom op de stad Kokura gooien, maar door slecht weer werd uitgeweken naar Nagasaki. Door het slechte weer kwam de bom niet precies boven de stad terecht en hierdoor vielen er minder doden.

Er vielen 39000 doden en 25000 gewonden.

• Kort daarna gaf het Japans Keizerrijk zich onvoorwaardelijk over. Hiermee kwam een eind aan de Tweede Wereldoorlog.
• De atoombomaanvallen leidden tot de onafhankelijkheid van de Aziatische landen die Japan tijdens de oorlog had veroverd.
• Als gevolg van stralingsziekte en kanker zouden nog enige honderdduizenden slachtoffers zijn gevallen in deze tijd.
• De overledenen van deze twee atoombomaanvallen worden ‘Hibakusha’ genoemd.

Een totale oorlog

De Tweede Wereldoorlog is een perfect voorbeeld van een totale oorlog.

Een totale oorlog is een oorlog waarbij alle domeinen van de samenleving worden betrokken. De gehele maatschappij vecht dus mee.

Dit was zowel bij de Eerste als de Tweede Wereldoorlog het geval.

De nazi’s startten de uitroeiing van hun vijanden

Één van de doelen van de nazi’s was de uitroeiing van hun vijanden. Hiervoor werden vernietigingskampen gebouwd.

Een vernietigingskamp, ook wel ‘dodenkamp’ genoemd, was een concentratiekamp dat speciaal bedoeld was om zo veel mogelijk mensen te vermoorden.  Mensen werden hier dus op industriële wijze vermoord, door middel van gaskamers bijvoorbeeld:

Ze moeten zich eerst uitkleden om te douchen. Daarna moeten zoveel mogelijk mensen tegelijk in de ‘desinfectieruimte’ (de gaskamer) gaan staan. Hier worden ze dan met gifgas vermoord, wat een zeer pijnlijke en langdurige dood is. Tenslotte worden hun lichamen verbrand.

Enkele voorbeelden van vernietigingskampen:

1. Auschwitz (werk- en vernietigingskamp)
2. Treblinka
3. Sobibór

Nazi-Duitsland had veel van zo’n kampen ingericht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er vielen ongeveer 17 000 000 slachtoffers, waarvan ± 6 000 000 Joden en ± 6 000 000 Sovjetburgers.

Het systematisch uitroeien van de Joden tijdens WOII noemde men ‘de Holocaust’.